Sáng ngày 03/6, tại Hà Giang, TS. Trịnh Hải Sơn – Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản chủ trì tổ chức Hội thảo khoa học trong khuôn khổ đề tài Khoa học và Công nghệ cấp tỉnh “Nghiên cứu điều tra giá trị khoa học về di sản địa chất ở một số đoạn đường mở mới hoặc mở rộng phục vụ bảo tồn và phát huy giá trị Công viên Địa chất Toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn” do TS. Nguyễn Đức Phong làm chủ nhiệm.
Tham dự hội thảo có Ông Phan Đăng Đông – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Giang; đại diện phòng Quản lý Khoa học; đông đảo nhà khoa học đầu ngành về CVĐC và DSĐC, đại diện các Sở, Ban, Ngành, Bảo tàng của tỉnh, đại diện chính quyền địa phương các cấp, đại diện UBND các xã có những di sản địa chất tiêu biểu, các đơn vị du lịch lữ hành; đại diện các phòng ban trong Viện và các thành viên thực hiện đề tài.
Phát biểu khai mạc, TS. Trịnh Hải Sơn, Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản nhấn mạnh, đây là đề tài Khoa học Công nghệ đầu tiên về Di sản địa chất mà Sở KH&CN tỉnh Hà Giang đặt hàng với Viện. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của đề tài là nghiên cứu thiết kế các bản vẽ mô hình cho 3 điểm di sản địa chất tiêu biểu và triển khai xây dựng mô hình thực tế cho điểm di sản ranh giới thời địa tầng P/T ở xã Sủng Là. Vì vậy, Viện tiến hành tổ chức hội thảo lấy ý kiến đóng góp từ các nhà khoa học, các vị lãnh đạo, hoạch định chính sách cũng như từ cộng đồng cư dân địa phương để hoàn thiện mô hình trước khi đưa vào triển khai thực tế và tiến hành xây dựng báo cáo kết thúc đề tài được hiệu quả, thiết thực nhất có thể.
TS. Trịnh Hải Sơn, Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản chủ trì hội thảo
Chương trình hội thảo diễn ra với 6 bài trình bày nêu nội dung về các kết quả nghiên cứu điều tra giá trị khoa học về di sản địa chất ở một số đoạn đường mở mới hoặc mở rộng phục vụ bảo tồn và phát huy giá trị CVĐCTC Cao nguyên đá Đồng Văn và các bản vẽ mô hình khai thác sử dụng nhằm phát huy giá trị điểm di sản địa chất Cổ sinh (kiểu A) Bọ ba thùy Lũng Cú, Tay cuộn Má Lé. Đặc biệt, báo cáo “Nghiên cứu xây dựng mô hình khai thác sử dụng nhằm phát huy giá trị điểm di sản địa chất Địa tầng (kiểu E) ranh giới thời địa tầng P/T ở thôn Pù Trừ Lủng, xã Sủng Là, huyện Đồng Văn và đề xuất các phương án triển khai xây dựng mô hình thực tế.” là tâm điểm của hội thảo.
TS. Nguyễn Đức Phong, chủ nhiệm đề tài, trình bày báo cáo tại hội thảo
Sau khi nghe các nhà khoa học và chủ nhiệm đề tài trình bày các báo cáo, hội nghị tiến hành thảo luận với nhiều ý kiến có giá trị từ các đại biểu tham dự:
Phát biểu tại hội thảo, Ông Nguyễn Thanh Giang, Phó trưởng ban quản lý CVĐCTC cho biết: Từ năm 2016 đến nay CVĐCTC Cao nguyên đá Đồng Văn chưa có các nghiên cứu khảo sát bổ sung thêm về di sản địa chất một cách hệ thống. Kết quả của đề tài có giá trị thiết thực trong công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị của Công viên. Đề tài đã đưa ra những thiết kế mô hình di sản đầu tiên ở Việt Nam, tính khả thi cao, rất có giá trị cho định hướng phát triển du lịch bền vững. Trong khi các nước bạn như Trung Quốc và Thái Lan thì việc phát huy giá trị di sản dưới dạng xây dựng các mô hình đã và đang phát triển rất tốt, thì việc xây dựng mô hình ở Việt Nam cần được các cấp chính quyền quan tâm, ủng hộ. Đề tài cần bổ sung bảng thuyết minh ngôn ngữ phổ thông gắn với tự nhiên và văn hóa của khu vực để phục vụ cho công tác giáo dục, bảo tồn, nghiên cứu khoa học và phát triển du lịch.
Đại diện các nhà khoa học, PGS.TS Trần Tân Văn, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, tiểu ban chuyên môn về CVĐC toàn cầu Việt Nam, thuộc ủy ban UNESCO Việt Nam, thành viên ban tư vấn mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO phát biểu: từ khi được UNESCO công nhận (năm 2010) đến nay, CVĐCTC Cao nguyên đá Đồng Văn đã phát triển du lịch đại trà, phổ thông rất tốt. Tuy nhiên, đã đến lúc Hà Giang cần chuyển sang giai đoạn mới, du lịch chất lượng hơn, khoa học hơn, cần đưa các thông tin khoa học địa chất vào du lịch. Để làm được như vậy cần thiết những cuộc đối thoại đa thành phần gồm người dân địa phương, chính quyền, Ban quản lý Công viên và các Công ty du lịch lữ hành,… để đưa ra các phương án, giải pháp đồng bộ cho sự phát triển kinh tế – xã hội dựa trên việc phát huy giá trị các di sản của Công viên.
Ông cho rằng đề tài được thực hiện đúng thời điểm, kịp thời. Buổi hội thảo này được tổ chức với các đại biểu từ các đơn vị sự nghiệp, khoa học, du lịch, kinh tế đã mang tính chất khởi đầu cho một giai đoạn mới của CVĐC Đồng Văn. Đề tài đã đánh giá lại, hoàn thiện và bổ sung thêm về giá trị khoa học địa chất ở Cao nguyên đá Đồng Văn, đặc biệt từ góc độ di sản và khai thác các giá trị di sản phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, phát triển du lịch, giáo dục. Các bản vẽ mô hình tốt, tương đối giống các điểm tương tự trên thế giới. Tuy nhiên, điểm di sản ranh giới thời địa tầng P/T có thể mở rộng hơn quy mô để trở thành một trung tâm thông tin khoa học, giáo dục cộng đồng về sự tuyệt diệt sinh giới, về các sự kiện biến đổi khí hậu trong quá khứ, một điểm nhấn khoa học giáo dục, vui chơi giải trí – chìa khóa của CVĐC Đồng Văn.
Phát biểu tại hội thảo còn có ông Vương Đình Thắng, phó giám đốc công ty du lịch HIDDEN LANDS Hà Giang; ông Vương Dỉ Xoáng, chủ tịch UBND xã Sủng Là – đại diện cộng đồng cư dân địa phương. Các ý kiến đều đồng thuận với các bản vẽ thiết kế mô hình, xây dựng mô hình có thể lựa chọn phương án xã hội hóa, phát huy năng lực của doanh nghiệp và người dân địa phương trong bảo tồn, phát huy giá trị của CVĐC Đồng Văn.
Đại diện lãnh đạo Sở, Ban, Ngành của tỉnh, cơ quan quản lý đề tài, ông Phan Đăng Đông, giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Giang phát biểu tại hội thảo: Ông cho rằng đề tài được mở ra kịp thời, đúng thời điểm sau khi một số con đường được mở mới hoặc mở rộng. Các ý kiến của đại biểu đã rất đầy đủ, chi tiết. Các bản vẽ thiết kế mô hình được trình bày khoa học và bài bản, rất có giá trị. Trong bối cảnh hiện tại, có sự bố trí lại địa giới các đơn vị hành chính nên thủ tục xác định vị trí để xây dựng mô hình khá phức tạp và tương đối khó khăn, đề nghị đề tài tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương đề xuất các giải pháp cho vị trí xây dựng mô hình, đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ theo thuyết minh của đề tài.
Các đại biểu tham dự hội thảo chụp ảnh kỷ niệm
Kết thúc hội thảo, TS. Trịnh Hải Sơn gửi lời cảm ơn và ghi nhận các ý kiến góp ý của tất cả các đại biểu tham dự. Ông yêu cầu tập thể thành viên thực hiện đề tài khẩn trương hoàn thiện sản phẩm, chuyển giao cho địa phương các bản vẽ thiết kế mô hình, phối hợp với chính quyền địa phương – nơi có điểm di sản ranh giới P/T tìm giải pháp xác định vị trí xây dựng mô hình cho điểm di sản này, đồng thời nhắc nhở chủ nhiệm và tập thể thành viên thực hiện đề tài cần có hành động quyết liệt hơn, thông tin kịp thời đến chính quyền địa phương về các vấn đề liên quan trong quá trình triển khai để cùng nhau tìm ra giải pháp tháo gỡ hiệu quả.
Phòng Cổ sinh và Địa tầng
